Το επιχειρείν ως επάγγελμα
Του Γιάννη Στεργή, Προέδρου της hyphen SA
Έχοντας μέχρι τώρα διδάξει το ROIEDU Business για ιδιοκτήτες μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων επί έντεκα συναπτά έτη, τα συμπεράσματά μου για το όφελος που αποκομίζει ο κάθε επιχειρηματίας οδηγούν στο ότι, ανεξάρτητα από την τέχνη, επιστήμη ή παροχή του, ο καταρτιζόμενος μεταστοιχειώνεται σε επαγγελματία επιχειρηματία, γιατί και το επιχειρείν αποτελεί επάγγελμα από μόνο του.
Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά του επαγγελματία επιχειρηματία;
α) Διαχωρίζει τον ρόλο του από αυτόν της επιχείρησης
Είναι πολύ σημαντικό ο επιχειρηματίας να αντιμετωπίζει τον εαυτό του με τον σεβασμό που αντιμετωπίζει τον κάθε παραγωγικό ανθρώπινο πόρο στην επιχείρησή του. Κοινώς, οφείλει να αμείβεται με την ίδια τακτικότητα που αμείβεται και το προσωπικό του, με σταθερή αντιμισθία που προκύπτει από τον υπολογισμό των κέντρων κόστους της επιχείρησης και κατ’ αναλογία του χρόνου, αλλά κυρίως της ευθύνης του απέναντι στην επιχείρηση.
β) Έχει σαφή εικόνα του οργανογράμματος της επιχείρησης
Ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης, οι ρόλοι που αυτή απαιτεί είναι αδιαπραγμάτευτοι. Μια επιχείρηση χρειάζεται το παραγωγικό και διοικητικό προσωπικό της, τον οικονομικό της διευθυντή, τον γενικό διευθυντή, τον διευθυντή επικοινωνίας, πωλήσεων, έρευνας και ανάπτυξης, κ.ά. Βέβαια, όσο πιο μικρή είναι η επιχείρηση, τόσο περισσότεροι ρόλοι συγκεντρώνονται σε ένα πρόσωπο. Ο επαγγελματίας επιχειρηματίας, όσους ρόλους του οργανογράμματος και αν συγκεντρώνει στο πρόσωπό του, έχει απόλυτη συναίσθηση με κάθε απόφαση που λαμβάνει, «ποιο καπέλο φοράει».
γ) Οργανώνει την επιχείρησή του επί της αρχής των κέντρων κόστους
Κάποτε οι παλιοί επιχειρηματίες συμβούλευαν τους νεότερους «να τεντώνουν τα πόδια τους όσο πάει το πάπλωμα», «να φροντίζουν ο υπάλληλος να παράγει τζίρο τρεις φορές του κόστους του», «να είναι νοικοκύρηδες» και τόσα άλλα που καταλήγουν στο ίδιο σημείο αναφοράς. Μια επιχείρηση οφείλει να έχει σχεδιαστεί και να «τρέχει» με χάρτη τα κέντρα κόστους της και τον σχετικό προϋπολογισμό, την ιστορικότητα των δαπανών και την παρακολούθηση των εγκρίσεων.
δ) Έχει ως κεντρικό σημείο αναφοράς για τις αποφάσεις του ένα επιχειρηματικό σχέδιο
Το επιχειρηματικό σχέδιο στην Ελλάδα αποτελεί πολύ παρεξηγημένη υπόθεση. Ενώ παντού στο εξωτερικό αποτελεί απαραίτητο εργαλείο, στη μέση ελληνική επιχείρηση δε λαμβάνεται υπόψη. Η αιτία που πιο συχνά εγκύπτει για κάτι τέτοιο είναι μάλλον η παρεξηγημένη αντίληψη του Έλληνα επιχειρηματία για τη χρήση αυτού του εργαλείου. Η εμπειρία ότι πολύ συχνά προκύπτει η ανάγκη να παρεκκλίνει κάποιος του επιχειρηματικού σχεδίου, αποθαρρύνει τον επιχειρηματία από το να επενδύσει σκέψη, χρόνο και χρήμα για την ανάπτυξη ενός, έστω συνοπτικού, επιχειρηματικού σχεδίου. Η αξία του, όμως, βρίσκεται ακριβώς στο προσδόκιμο παρέκκλισης, καθώς όσο και αν κάποιες αποφάσεις απαιτούν την παρέκκλιση αυτή, εφόσον ληφθούν με σημείο αναφοράς ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό σχέδιο, συμπαρασύρουν και άλλες αποφάσεις, ώστε το συνολικό σχέδιο να παραμείνει προσανατολισμένο στον στόχο. Και φυσικά ο στόχος είναι που μας αφορά, καθώς για τον επαγγελματία επιχειρηματία όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος.
ε) Επιλέγει προσωπικό με κριτήριο τις ανάγκες της θέσης εργασίας και όχι αντίστροφα Ειδικά σε επαγγέλματα, όπως αυτό της εκπαίδευσης, όπου το συναίσθημα ενθαρρύνεται και κυριαρχεί στην εμπέδωση και παγίωση συνεργασιών, παρατηρείται ο διαρκής συμβιβασμός του ιδιοκτήτη σε απαιτήσεις του από μια θέση εργασίας, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας ενός στελέχους. Πρέπει να υπάρχει διαρκώς η αντίληψη ότι το επαγγελματικό πεδίο, στο οποίο δραστηριοποιούμαστε, δεν είναι παρά ένα δρώμενο στο οποίο καλούμαστε να παίξουμε τον ρόλο μας επιτυχώς και με αφοσίωση, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο.
στ) Καθιερώνει στην επιχείρησή του την κουλτούρα ότι ο εργοδότης είναι πελάτης του εργαζόμενου
Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι; Ο εργαζόμενος παρέχει την υπηρεσία του έμμισθα στον εργοδότη και ο τελευταίος πληρώνει την παροχή αυτή. Απλά στην περίπτωση της αποκλειστικής και εξαρτημένης εργασίας, ο εργοδότης αποτελεί τον μοναδικό μεγάλο πελάτη του εργαζόμενου. Και μόνο η συνειδητοποίηση αυτή καθορίζει με υγιέστερους όρους τη συνεργασία των δύο.
Υπάρχουν πολλές ακόμα εξειδικευμένες πρακτικές που διέπουν την καθημερινότητα του επαγγελματία επιχειρηματία, αλλά όλες προκύπτουν από ανάγκες που οι έξι αυτές βασικές πρακτικές δημιουργούν. Ίσως η σπουδαιότερη όλων είναι ο σχεδιασμός και η παρακολούθηση των κέντρων κόστους. Έχει παρατηρηθεί πως και μόνο η τήρηση των κέντρων κόστους σε μια επιχείρηση, σμιλεύει έτσι την προσωπικότητα του επιχειρηματία, ώστε και οι υπόλοιπες πέντε πρακτικές να προκύπτουν αβίαστα και φυσιολογικά.
