Από τον Γιάννη Στεργή, Πρόεδρο της hyphen SA

Η ενδοοικογενειακή διαδοχή είναι σύνηθες φαινόμενο σε όλες τις μικρές και μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις του κόσμου και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά κάθε ώριμης οικονομίας, ενώ παράλληλα έχει ευνοηθεί και από την οικονομική κρίση. Ο λόγος προφανής, καθώς ακόμη και στις περιπτώσεις που τα παιδιά μιας οικογένειας επιχειρηματιών έχουν επιλέξει διαφορετικές σπουδές και στοχεύσει σε διαφορετική καριέρα, με την τεχνολογική ανεργία που μαστίζει ιδιαίτερα την Ευρώπη αυτή την περίοδο, η οικογενειακή επιχείρηση φαντάζει ως μια ασφαλής επιλογή. Ποια είναι, όμως, τα μυστικά για μια επιτυχημένη διαδοχή στη μικρή και μικρομεσαία επιχείρηση;

Για να καταλάβει τις βασικότερες προϋποθέσεις στη διαδοχή μιας επιχείρησης, ο γονέας-επιχειρηματίας οφείλει πρωτίστως να σκεφτεί ως γονέας. Στην οικογένειά μου, αν ο μικρός μου γιος, που είναι παραπονιάρης, μαλώσει με τη μαμά του, πάντα μπροστά τους θα πάρω τη θέση της μαμάς και μετά το καταλάγιασμα θα συμβάλω στη διευθέτηση του ζητήματος. Αυτό εξοργίζει τον εννιάχρονο γιο μου, ο οποίος φωνάζει «πάντα παίρνεις το μέρος της μαμάς», για να του απαντήσω «εγώ με τη μαμά θα γεράσω».

Αντίστοιχα, όταν η σύζυγός μου εκδηλώνει τις γνωστές μαμαδίστικες φιλοδοξίες για τα παιδιά μας, εγώ της υπενθυμίζω ότι «η ζωή των παιδιών δεν μας ανήκει ούτε στιγμή από την ώρα που θα γεννηθούν. Το μόνο που μας ανήκει είναι το χρέος να αποτελέσουμε το παράδειγμα για το πώς θέλουμε να τα δούμε να εξελίσσονται».

Αυτές οι δύο τόσο μεγάλες αλήθειες για την οικογένεια του καθενός αποτελούν για μένα και τον υγιή σπόρο για τη μετάβαση της επιχείρησης από γενιά σε γενιά. Η νέα γενιά οφείλει να κατακτήσει την επιχείρηση, όπως και τη ζωή, μέσα από λάθη-μαθήματα και με βέλη στη φαρέτρα της το παράδειγμα των γονιών. Εξάλλου, τόσο οι νέοι δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν την πείρα, όσο και οι μεγαλύτεροι δεν έχουν σαφή επίγνωση των νέων δεδομένων και εξελίξεων γύρω από την επιχείρηση. Για να διασφαλιστεί το μέγιστο και βέλτιστο αποτέλεσμα στη διαδοχή, πρέπει να ακολουθούνται, λοιπόν, κάποιοι κανόνες:

• Όπως στην οικογένεια, έτσι και στην επιχείρηση πρέπει να τεθούν σαφείς ρόλοι με σαφή περιγραφή καθηκόντων.
• Ο κάθε ρόλος θα είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις του, τις οποίες θα πρέπει να σέβονται όλοι, μετά τη λήξη των όποιων διαβουλεύσεων.
• Οι μεγαλύτεροι, σε συνεργασία με τους νεότερους, οφείλουν να απεργαστούν ένα σχέδιο ωρίμανσης της επιχείρησης για το διάστημα συνύπαρξης των δύο γενεών μέσα στην επιχείρηση, το οποίο θα λήγει με την πλήρη αποχώρησή τους.
• Οι γονείς-ιδρυτές θα πρέπει να θυμούνται ότι τα παιδιά τους (μεταξύ τους αδέρφια) κάποια στιγμή μπορεί να κάνουν δική τους οικογένεια και όταν αυτό συμβεί, το υγιές αναμενόμενο θα είναι να θεωρούν τη δική τους οικογένεια «πιο οικογένεια» από ό,τι την πατρογονική οικογένεια και τα αδέρφια τους. Επειδή τότε παρατηρείται ένας μεγάλος επαναπροσδιορισμός συμφερόντων, καλό θα είναι να ληφθεί ειδική μέριμνα κατά την επιλογή της νομικής μορφής της επιχείρησης.
• Είναι καλό από νωρίς και όταν ακόμα τα παιδιά είναι μικρά να καλλιεργείται από τους γονείς-επιχειρηματίες η κουλτούρα ότι η επιχείρηση και η εργασία δεν είναι η ίδια η ζωή, αλλά ένα θεατρικό δρώμενο -με ρόλους, ατάκες, κανόνες και σκηνοθεσία- και ότι η οικονομική υγεία της επιχείρησης είναι το χειροκρότημα. Τα παιδιά οφείλουν να μάθουν ότι στην επιχείρηση δεν παίρνουμε τίποτα προσωπικά.

Η μεγάλη εμπειρία που έχουμε αποκτήσει στις περιπτώσεις διαδοχής μέσω των προγραμμάτων My αriston Manager, έχει αναδείξει τις παραπάνω παραμέτρους ως απαραίτητες για την επιτυχή μετάβαση στη νέα γενιά. Όλα τα άλλα απλά διδάσκονται.

«Πηγή: Stergis o’ clock»